Özel öğrenme güçlüğü, bireyin öğrenme alanında ortaya çıkan aksaklıkların yaşamına yansımış şeklidir. Öğrenme alanlarının etkin şekilde kullanılmaması, bilgi akışında ortaya çıkan aksamalar, bilginin kazanılmaması gibi durumlar sonucunda özel öğrenme güçlüğü ortaya çıkar.
Özel öğrenme güçlüğü olan kişiler;
- Normal ya da normal üstü zekaya sahip,
- Duyusal bir problemi olmayan,
- Herhangi bir psikiyatrik tanı almamış,
- Okuma, yazma, anlama, matematiksel alanlarda belirgin aksamalar yaşayan,
- Yaşına ve zekasına uygun başarı gösteremeyen bireylerdir.
Okul Öncesi Dönem
Okul öncesi dönemde disleksi belirtileri şu şekilde ortaya çıkabilir; konuşmada gecikme, kelimeleri yanlış kullanma, nesne/kişi isimlerini karıştırma, kelime hazinesinde görülen yavaş artış, kelime içerisindeki harflerin yerini değiştirme, hikaye aktarımında sıralamayı karıştırma, devrik cümle kurma, yön karıştırma. Bunların dışında ise hareketlerde yavaşlık, sakarlık, sürekli düşme/yaralanma da görülebilir.
Okul dönemindeki belirtileri ise; okul başarısının zekasına ve yaşına göre düşük olması, okuma/yazmaya geçmede zorlanma, yavaş/okunaksız/çirkin yazma, harfleri/rakamları/sembolleri okurken ve yazarken karıştırma, eksik cümle kurma/eksik kelime kullanma, tahtada yazılanı defterine eksik geçirme/eksik not alma, ödevlerini eksik yazma/ödev yapmak istememe/desteksiz ödev yapamama, matematikte zorlanma, dört işlem yaparken zorlanma, haftanın günlerini/ayları/mevsimleri karıştırma, sıralı işlem yapmada zorlanma, mesafe/yön/saat konusunda zorlanma, dikkat eksikliği/dağınıklığı yaşama şeklinde görülebilir.
Özel öğrenme güçlüğü olan kişiler şu alanlarda zorluk yaşarlar;
- Mantık yürütme,
- Kendini organize etme ve planlama,
- El-ayak koordinasyonu,
- Dikkat ve Algı,
- Görsel, işitsel algı,
- Zaman kavramı,
- El-göz koordinasyonu ve motor beceriler,
- Yön, saat, mesafe bilgisi,
- Kendini ifade etme,
- İletişim,
- Değişim karşısındaki tutumlar
Özel Öğrenme Güçlüğü Çeşitleri
Disleksi (Okuma Güçlüğü): Okurken kelime atlama, kelime sonuna hece ekleme, okurken harf/rakam karıştırma, hızlı okuyamama, harf-ses uyumsuzluğu gibi problemler şeklinde ortaya çıkar. Birçok kişide ortaya çıkabilir.
Disgrafi (Yazma Güçlüğü): Yazım ve imla hataları, okunaksız/karışık el yazıları, harf/rakam/sözcükleri ters ya da eksik yazma gibi problemler şeklinde ortaya çıkar.
Diskalkuli (Aritmetik Bozukluk): Matematik terim ve kavramlarını anlayamama, sayı ve sembolleri tanıyamama/karıştırma, çarpım tablosunu karıştırma, temel işlemlerde basamak izlemede zorlanma, mantık yürütmede zorlanma, problem çözümünde adım adım ilerleyememe gibi sorunlar şeklinde ortaya çıkar.
